Soba 7 – Miloš Crnjanski

Big bed

MILOŠ CRNJANSKI

Crnjanski je rođen 26. Oktobra 1893. godine u Crnogradu, u Mađarskoj u osiromašenoj građanskoj porodici. Otac Toma bio je niži činovnik koji je zbog svog temperamentnog zastupanja srpske manjinske politike “prognan” iz Banata. Majka mu se zvala Marija Vujić i bila je rodom iz Pančeva. Miloš Crnjanski je od 1896. odrastao u Temišvaru, u patrijarhalno-rodoljubivoj sredini koja će mu kult Srbije i njene prošlosti usaditi u dušu kao najdražu relikviju. Miloš Crnjanski je osnovnu školu završio u srpskoj veroispovednoj školi kod učitelja Dušana Berića u Temišvaru. Maturirao je u temišvarskoj gimnaziji kod katoličkih fratara pijarista. Godine 1913. upisao je studije medicine u Beču koje nikada neće završiti. Prvu pesmu “Sudba” Crnjanski objavljuje u somborskom dečjem listu “Golub” 1908. godine., a 1912. u sarajevsko “Bosanskoj vili” štampana je njegova pesma “U početku beše sjaj”.

Vest o ubistvu austrijskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda zatekla ga je u Beču. Na samom početku Prvog svetskog rata Crnjanski je mobilizovan u austrougarsku vojsku i poslan na galicijski  front da juriša na Ruse , gde je uskoro ranjen. Veći deo vremena od 1915. Crnjanski provodi u ratnoj bolnici u Beču. 1916. radi u Direkciji državnih železnica u Segedinu. Sledeće godine je vraćen u vojsku i prekomandovan u Komoran i Ostrogon. U Beču 1918. upisuje Eksportnu akademiju. Posle propasti Austro-Ugarske i stvaranja Kraljevine SHS, Crnjanski odlazi u Zagreb, a zatim u Beograd, gde se najduže zadržao. 1919. godine u Beogradu se upisuje na Univerzitet gde studira književnost i uređuje list “Dan”. 1920. upoznaje se sa Vidom Ružić sa kojom će se 1921. i venčati. Iste godine Crnjanski sa Vidom odlazi u Pariz i Bretanju, a u povratku putuje po Itačiji. 1922. je bio nastavnik u pančevačkoj gimnaziji, iste godine je stekao diplomu na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Između 1923. i 1926. profesor je gimnazije u Beogradu i saradnik uglednog lista “Politika”. Istovremeno, izdaje “Antologiju kineske lirike” i novinar je ulistu “Vreme”. 1927. u “Srpskom književnom glasniku” izlaze prvi nastavci njegovog romana “Seobe”. 1928-1929. je ataše za štampu pri Ambasadi Kraljevine Jugoslavije u Berlinu. 1930. za roman “Seobe” dobija nagradu Srpske akademije nauka. Sledećih godina putuje brodom po Sredozemnom moru i izveštava iz Španije. Godine 1934. pokreće list “Ideje” koji sledeće godine prestaje da izlazi.

U periodu između 1935. i 1941. radi u diplomatskoj službi u Berlinu i Rimu. Po izbijanju Drugog svetskog rata evakuisan je iz Rima i preko Madrida i Lisabona avgusta 1941. odlazi u London. Posle uspostavljanja druge Jugoslavije kao protivnik Tita i komunističke ideologije ostaje u Londonu i živi u emigraciji. Ovde radi razne poslove. Knjigovođa je obućarske radnje Helstern na Bond stritu i raznosi knjige firme Hačards na londonskom Pikadiliju, dok njegova supruga šije lutke i haljine za robnu kuću Herods. Crnjanski usput stiče diplomu Londonsog univerziteta i diplomu za hotelijerstvo i menadžerstvo. Stanovao je od 1953. do 1965. u ulici Queens Court 155 u Londonu, o čemu svedoči spomen-ploča.

Miloš Crnjanski je u Londonu bio član međunarodnog PEN-kluba koji mu obezbeđuje da se na mašini otkucaju njegovi romani. Godine 1951. uzima britansko državljanstvo. U Jugoslaviju se vratio 1965. godine. Isprva je stanovao u beogradskom hotelu “Ekscelzior” u blizini Skupštine Jugoslavije, a potom je dobio stan na upotrebu u ulici Maršala Tolbuhina 81 (danas Makenzijeva 81). Posle smrti piščeve udovice Vide Crnjanski, beogradska opština Vračar preuzela je stan.

U Beogradu je i preminuo 30. Novembra 1977. godine.

KONTAKT

+381(0)13-355-444
+381(0)13-355-880

+381 62 611-811

reception@hotelgrandhedonist.com
office@hotelgrandhedonist.com

Find us: Trg Kralj Petra I 8-10